Vriendschap als centraal thema bij Griekse tragedie ‘Prometheus’ in Bergen op Zoom

Van donderdag 16 tot en met zaterdag 18 oktober speelt Toneelvereniging Première in de theaterzaal van RSG ’t Rijks de Griekse tragedie Prometheus van Aischylos, in regie van Karen Albers. Een gewaagde keuze – wie waagt zich vandaag de dag nog aan een Griekse tragedie van bijna 2500 jaar oud? Maar de generale repetitie liet zien dat deze durf wordt beloond met een voorstelling die zowel indringend als verrassend toegankelijk is.

Hans Puik - 15-10-25

De avond begint met een korte lezing van Ward Warmoeskerken, die met kennis van zaken en een vleugje humor context biedt aan het eeuwenoude verhaal. Zijn uitleg over de symboliek van tragedie als offerspel zorgt ervoor dat het publiek meteen in de juiste sfeer komt. Het is een slimme zet: de brug tussen het abstracte mythologische en het menselijk herkenbare wordt zo al vóór de openingsscène geslagen.

Prometheus, de vriend en rebel
In de titelrol weet Ronald de Crom te imponeren. Zijn Prometheus is niet slechts een trotse god die de mens het vuur schonk, maar vooral een man van vlees en bloed – koppig, kwetsbaar en bovenal een vriend die zijn trouw duur moet bekopen. Zijn tekstbeheersing is indrukwekkend, gezien de omvang en de gelaagdheid van de rol.

De kern van de voorstelling draait om vriendschap en trouw: wie blijft, wie laat los, en wat betekent dankbaarheid eigenlijk? In die thematiek schuilt de kracht van deze productie. Wanneer is iemand een vriend, wanneer niet meer? Die vraag komt tijdens het stuk bij me op. Luister maar eens naar ‘Andere maan’, een enigszins onbekend liedje van Acda & de Munnik met de zin ‘Wanneer ben je twee vrienden die elkaar niet elke dag hoeven te zien, en wanneer ben je geen vrienden meer’. Die regel kwam bij mij naar boven tijdens de generale.

De muzikale keuzes versterken dat gevoel op subtiele wijze. Zo zingt Birgit Agemans een ingetogen Father and Son, en later klinkt I Need a Friend (gezongen door Jamey Bouwens) – een ontroerende echo van Prometheus’ eenzaamheid.

Tussen mythe en menselijkheid
De regie van Karen Albers zoekt de balans tussen mythische ernst en menselijke emotie. Er is ruimte voor humor, lichtheid en muziek – en dat maakt deze tragedie verrassend verteerbaar. De scènes tussen Prometheus en Io (een sterke Dian Verberne) voegen ontroering toe, terwijl René Kools, Jamey Bouwens en Jan Dam als het koor voor een krachtige, soms poëtische tegenstem zorgen.

Bernadette Dam (Macht) en Jan Dam (Hephaistos) zetten respectievelijk de meedogenloosheid en de innerlijke strijd van hun karakters scherp neer. Dylan Benne brengt als Hermes luchtigheid en ironie, precies op het juiste moment.

Vuur, muziek en moed
Vuur is het centrale symbool – niet alleen het vuur dat Prometheus stal, maar ook het innerlijke vuur van de spelers. Het geheel ademt liefde voor teksttoneel en het lef om buiten de gebaande paden te treden. Is het een makkelijke voorstelling? Nee. Maar dat hoeft ook niet. Dit is theater dat vraagt om aandacht, om meedenken, om voelen. En juist daardoor is het de moeite waard. En je wordt verplicht geconcentreerd te blijven kijken.

Tot slot
Prometheus van Toneelvereniging Première is een voorstelling waarin mythe en mens elkaar ontmoeten, waarin eeuwenoude vragen plots weer actueel klinken. De generale bewees dat de combinatie van klassiek drama, moderne muziek en oprechte spelkracht een bijzondere mengeling oplevert.
Wie deze dagen in Bergen op Zoom iets anders wil zien dan de gebruikelijke klucht of musical, doet er goed aan een kaartje te nemen. Niet omdat het makkelijk of luchtig is – maar juist omdat het iets durft te zijn.

Rolverdeling:
Prometheus - Ronald de Crom
Koor - René Kools, Jamey Bouwens, Jan Dam
Macht - Bernadette Dam
Hephaistos - Jan Dam
Okéanos - Birgit Agemans
Io - Dian Verberne
Hermes - Dylan Benne

Verteller - Ward Warmoeskerken
Regie - Karen Albers

De première van première (ok, deze kon ik even niet laten) is donderdag 16 oktober in de theaterzaal van RSG ’t Rijks in Bergen op Zoom. Kaarten zijn te koop via: https://www.toneelpremiere.nl/kaarten