Recensie: Drie stemmen, één oorlog; ‘Oorlogsvrouwen’ van Theatergroep Max Mini is tijdreis vol liefde, verraad en morele dilemma’s
In De Nobelaer in Etten-Leur ontvouwde zich vrijdagavond een voorstelling waar mensen stil van werden. Theatergroep Max Mini bracht met Oorlogsvrouwen niet zomaar een musical, maar een rauwe, ontroerende en verrassend actuele tijdreis vol liefde, verraad, morele dilemma’s en… muziek die zelfs de stilste stemmen laat klinken.
Hans Puik 11-04-25
Centraal in ‘Oorlogsvrouwen’ staan drie jonge vrouwen: Greet, Loes en Riet, vriendinnen van kinds af aan en samen het close harmony-trio The Cotton Candies. Wat begint als een lichtvoetige ode aan vriendschap en muzikaliteit verandert langzaam in een muzikale oorlogscollage, waarin de stemmen van de vrouwen niet alleen zingen, maar schreeuwen, fluisteren en zwijgen — elk op hun eigen manier.
Loes de Vries, gespeeld met indrukwekkende overtuigingskracht door Floor van Wensen, is de motor van het verzet. Haar stem is krachtig, maar het is vooral haar innerlijke strijd die Floor prachtig neerzet. Als kijker voel je haar idealisme botsen met de angst en het gevaar dat steeds dichterbij kruipt. Ze leidt niet alleen het verzet, maar ook het morele kompas van de voorstelling.
Greet Jansen, vertolkt door Fleur Reijnaars, zorgt voor een ander perspectief: de verwarring van een jonge vrouw, opgevoed om het perfecte plaatje te zijn, verleid door een man die op het verkeerde pad blijkt te lopen. Haar romance met de charismatische NSB’er Philip van Oirschot (Sam de Man) is spannend, maar ook pijnlijk. Fleur weet de naïviteit én de innerlijke worsteling van Greet op een manier te brengen die je niet snel vergeet.
Riet Dekkers, door Linda Schrik op ingetogen wijze neergezet, is het geweten dat zwijgt. Haar kracht zit juist in het kleine spel — een blik, een trilling in de stem — en wanneer haar familie besluit de Joodse Esther onder te laten duiken, komt de spanning binnen het gezin voelbaar onder de huid te zitten. Linda’s spel is doordrenkt met kwetsbaarheid en moed, iets wat het publiek diep raakt.
Verliefd in het duister
En dan zijn er nog Maurits (Desly van Hoek) en Johan (Morris Boomaars), die in de luwte van de oorlog een onmogelijke liefde laten bloeien. Hun geheime relatie is ontroerend, zeldzaam integer gespeeld, en doet beseffen dat gevaar in oorlog vele gezichten kent. De scènes tussen hen zijn verstild, poëtisch en geladen — kleine momenten die lang nazinderen.
De regie van Jessica de Bont verdient hier een groot compliment: ze weet knap balans te houden tussen het grote historische verhaal en de kleine menselijke emoties. Elk personage krijgt de ruimte om te ademen, om zichzelf te zijn — of juist niet te durven zijn. De spanningsboog wordt strak gehouden, zonder het menselijke uit het oog te verliezen.
Muziek als troost en protest
Wat Oorlogsvrouwen werkelijk bijzonder maakt, is de muziek. De samenzang van The Cotton Candies is puur, perfect getimed en telkens raak. De liederen bieden even een ontsnapping, zowel voor de personages als voor het publiek. Maar vergis je niet: ook de muziek draagt de zwaarte van het verhaal. Soms als zachte balsem, soms als scherpe aanklacht. Een extra applaus is er toch zeker voor Desly van Hoek, niet alleen om zijn geweldige zang en knappe spel, hij heeft ook meegeholpen aan het schrijven van muziek en verhaal. Ontzettend knap.
De arrangementen zijn smaakvol, de vocale prestaties knap en de manier waarop de muziek door het verhaal heen geweven is, getuigt van grote creativiteit en muzikaal vakmanschap. Vooral de momenten waarop de liedjes contrasteren met wat er zich op het toneel afspeelt, zorgen voor kippenvel.
Verleden dat blijft spreken
Wat deze voorstelling zo krachtig maakt, is dat het niet alleen een eerbetoon is aan de vrouwen (én mannen) die in de Tweede Wereldoorlog hun stem gebruikten — of juist verloren — maar ook een spiegel voor het heden. De thema’s van Oorlogsvrouwen zijn universeel en vandaag de dag nog pijnlijk herkenbaar. Het gaat over moed en angst, over kiezen of gekozen worden, over zwijgen of spreken. En vooral over liefde — in al haar vormen.
De passie en toewijding spat van het podium, en het vakmanschap waarmee deze voorstelling is gemaakt — van decor tot spel, van lichtontwerp tot kostuum — is van hoog niveau. Wat deze productie nog bijzonderder maakt, is dat het gedragen wordt door regionaal talent dat met hart en ziel speelt voor hun eigen gemeenschap. Vooral na de pauze is het ongekend spannend. Even is er een lach in de zaal, op het moment dat een pistoolschot niet werkt en je Sam de Man hier in de coulisse nog net in de microfoon over hoort foeteren. Maar voor de rest is het muisstil en kijkt iedereen vol bewondering. Eigenlijk zou ik ieder individu af moeten lopen, want het is echt een teamprestatie, waarin niemand mag ontbreken. Daar is de ruimte in dit stuk net te beperkt voor, maar chapeau voor de hele groep voor en achter de schermen. Inclusief ook het live orkest o.l.v. Neil Pelkmans. Heel mooi hoe de muziek een perfecte weergave is van de emotie in het stuk.
‘Oorlogsvrouwen’ is meer dan een voorstelling — het is een stem uit het verleden die in je hoofd blijft nazingen. Een warme, rauwe, muzikale herinnering aan wat er was, en een oproep om te blijven luisteren.
Laat deze voorstelling niet aan je voorbijgaan. Want het verleden spreekt. En Max Mini zorgt ervoor dat het gehoord wordt. Nog te zien op zaterdag 12 april om 20.15 uur in De Nobelaer in Etten-Leur.
