RECENSIE: Mysterie, dramatiek en toneelkunst op topniveau; In Murder on the Nile wordt zonder Poirot een moord opgelost
In het Chassé Theater in Breda werd het publiek zaterdagavond en zondagmiddag meegevoerd naar de mystieke oevers van de Nijl, waar een ontspannen boottocht veranderde in een zenuwslopend moordmysterie. De toneelbewerking van Agatha Christie's klassieke verhaal Murder on the Nile wist van begin tot eind te intrigeren, dankzij een combinatie van meeslepend acteerwerk, een subliem decor en een zorgvuldig opgebouwde spanning.
Hans Puik 23-02-25 (foto's Willem van Walderveen)
Waar is Hercule Poirot? Dat is waarschijnlijk de eerste gedachte van iemand die het verhaal niet kent en naar Murder on the Nile komt kijken. Wie de iconische detective komt bewonderen, zit deze middag in het verkeerde theater. Want niet hij, maar Ambrose Pennefather is de ‘genius’ in dit stuk.
Na het succes van The Mousetrap (2021) en Murder on the Orient Express (2023) brengt REP Entertainment met Murder on the Nile opnieuw een meeslepende Agatha Christie-klassieker naar het theater. In eerste instantie ontvouwt het verhaal zich op een rustig tempo, maar naarmate de intrige toeneemt, neemt ook de spanning toe en volgen de gebeurtenissen elkaar in rap tempo op. Wat begint als een idyllische huwelijksreis voor de steenrijke Kay Ridgeway en haar kersverse echtgenoot Simon Mostyn, slaat om in een nachtmerrie wanneer een fatale schotenreeks het schip op zijn grondvesten doet schudden. Wanneer Kay dood wordt aangetroffen in haar hut, verandert de luxe cruise in een kluwen van verdenkingen en geheimen. Niemand aan boord lijkt meer te vertrouwen.
Vanaf het moment dat het doek opengaat, waant het publiek zich aan boord van een luxueus stoomschip dat over de Nijl glijdt. Het decor, een prachtig vormgegeven scheepssalon, straalt de grandeur van de jaren dertig uit. Subtiele belichting en geluidseffecten, zoals het zacht kabbelende water en het verre gefluit van een stoomboot, dragen bij aan de authentieke sfeer. Bij de kostuums is aan ieder detail gedacht, waardoor de tijdsgeest feilloos wordt weergegeven.
De cast weet de complexe personages met overtuiging neer te zetten. De jonge, pasgetrouwde socialite Kay Ridgeway, gespeeld door Anne de Blok, balanceert perfect tussen arrogantie en kwetsbaarheid. Haar echtgenoot Simon Mostyn, vertolkt door Sjoerd Spruijt, heeft een zelfverzekerde uitstraling, maar in zijn ondertoon schuilt een zekere nervositeit. De jaloerse ex-verloofde Jacqueline de Severac wordt indrukwekkend neergezet door Jeske van de Staak en brengt een constante dreiging in haar spel, waardoor het publiek op het puntje van haar stoel zit. Haar emotionele uitbarstingen en intense blikken zorgen ervoor dat haar aanwezigheid nooit ongemerkt blijft.
Naast deze spelers weten ook de andere acteurs indruk te maken. Ambrose Pennefather, gespeeld door Stanley Burleson, brengt een vastberaden en onderzoekende energie op het toneel. Wilbert Gieske en Rick Engelkes wisselen de rol van dokter Bessner af, elk met hun eigen interpretatie van de wereldwijze arts. In Breda neemt Gieske de rol voor zijn rekening. Doris Baaten geeft gestalte aan de aristocratische mevrouw Ffoliot-Ffoulkes, terwijl Alexander Schuitema de rol van de idealistische William Smith vertolkt. Julia Lammerts speelt de jonge Christina Grant, Lotte van der Made de rol van dienstmeisje Louise en Silyan el Kattabi verschijnt als de attente steward. Iedere interactie lijkt beladen met dubbelzinnigheid, waardoor de spanning een subtiel opbouw kent en de kijker voortdurend op het verkeerde been wordt gezet. Het is vooral de dynamiek tussen de personages die het verhaal extra diepgang geeft, met verborgen agenda's en onderliggende conflicten die gaandeweg steeds verder aan het licht komen.
De regie van de voorstelling, in handen van Jasper Verheugd, is scherp en goed doordacht. De timing van de onthullingen en de manier waarop personages elkaars geheimen stukje bij beetje blootleggen, zorgen ervoor dat het publiek mee blijft puzzelen. De climax is een meeslepende en onverwachte ontknoping, waarbij alle losse eindjes op ingenieuze wijze aan elkaar worden geknoopt. Het moment van de ontmaskering van de moordenaar, wordt met zoveel overtuiging gespeeld dat een collectieve ademhaling in de zaal hoorbaar is. De schaduwrijke belichting en de beklemmende muziek in deze scène dragen bij aan de intensiteit van de onthulling.
Er is eigenlijk geen acteur of actrice die de rest naar de achtergrond doet verdwijnen. In Murder on the Orient Express was er een duidelijk hoofdrol voor Poriot, in Murder on The Nile liggen de verhoudingen een stuk evenrediger. Knap hoe alle rollen zo goed worden neergezet.
Naast de sterke regie en acteerprestaties valt ook de muzikale ondersteuning op. De zorgvuldig gekozen klanken versterken de emoties van de scènes, variërend van onheilspellende tonen tot subtiele melodieën die de rust op het schip benadrukken. Ook het gebruik van licht en schaduw wordt op een slimme manier ingezet om de sfeer te versterken en bepaalde momenten extra impact te geven. Het verschil tussen dag en nacht - ondermeer vormegegeven door het betoverende maan - is ook goed doordacht. De muziek, met bijdragen van Fons Merkies en Laurens Goedhart, geeft de voorstelling een extra laag spanning en dramatiek. De Arabische zang van de steward zorgt ervoor dat we ons als bezoekers in Egypte wanen. Precies wat de bedoeling is.
Murder on the Nile is een voorstelling die zowel liefhebbers van klassiek detectivewerk als theaterbezoekers met een voorliefde voor sterke acteerprestaties weet te bekoren. Iedereen verwacht een verhaal vol intriges en verrassende wendingen en dat is ook wat het publiek krijgt. Het subtiele samenspel tussen dialoog, regie en scenografie zorgt ervoor dat geen enkel moment onbenut blijft. Een aanrader voor iedereen die houdt van een goede dosis mysterie, dramatiek en toneelkunst op topniveau.