- 18/05/24 - RECENSIE: Passie, discipline en gedrevenheid staan centraal in voorstelling Masterclass; Pia Douwes speelt op fenomenale wijze Maria Callas
Pia Douwes is de absolute uitblinker tijdens de voorstelling Masterclass. Een briljant geschreven toneelstuk over Maria Callas met als hoofdthema’s passie, discipline en gedrevenheid. In Schouwburg Middelburg mocht ik er zaterdagavond bij zijn en dat werd een unieke ervaring.
Hans Puik 18-05-24 (foto’s Annemieke v.d. Togt)
,,Geen applaus, we zijn hier aan het werken.” Met die woorden stapt operaster Maria Callas (gespeeld door Pia Douwes) het podium op. ‘Kunt u mij verstaan?’, vraagt ze vervolgens aan het publiek. ,,Zo niet, dan is dat uw eigen schuld. Luisteren is concentreren.” Daarmee is de toon meteen gezet. De toon van een diva. Één die net zo hard is voor haar omgeving, als voor zichzelf. ,,De eerste student mag komen”, zegt ze vervolgens. Als publiek kijken we immers naar een masterclass en verschillende studenten komen hier op af.
De eerste leerlinge is Sophie de Palma, die vanuit de zaal het podium op stapt. ,,Je hebt geen imago”, krijgt ze te horen van Callas. Een zin die ze vlak daarvoor al heeft uitgesproken tegen iemand op de eerste rij. ,,Zorg dat je er één krijgt.” Sophie probeert een aria uit Bellini's La Sonnambula te zingen maar komt niet verder dan het eerste woord voordat Callas haar onderbreekt. Het eindigt met een huilende Sophie. Ze krijgt niet alleen kritiek op haar stem, ook op haar uiterlijk. We kijken naar een lerares die fijngevoeligheid en inlevingsvermogen niet tot haar sterkste eigenschappen mag rekenen.
Sharon Graham is Maria's tweede leerlinge. Ze kiest ervoor om de entree-aria van Lady Macbeth te zingen, maar krijgt te horen dat haar galajurk niet geschikt is voor de gelegenheid en stuurt haar weg om een krachtigere entree te maken. Ook Sharon eindigt in tranen en schreeuwt uit dat Callas niet meer kan zingen en jaloers is op iedereen die jong is en het wel kan.
Als laatste volgt tenor Thony de masterclass, hij zingt een aria uit Puccini’s Tosca. Na wat coaching van Callas wint hij haar enthousiaste goedkeuring. In tegenstelling tot de dames, krijgt hij weinig aanmerkingen van de diva.
Het moge duidelijk zijn, Pia Douwes draagt dit stuk. Het is een bijna volledige monoloog, al zou dat de andere talentvolle spelers (Zeker de auditanten Amy Egbers, Michelle van de Ven en Mark Roy Luykx, maar ook 'toneelhulp' Florus van Rooijen en pianist Kees van Zantwijk) in deze voorstelling te kort doen. Maar toch, vanaf het eerste moment zet Douwes een temperamentvolle Maria Callas fenomenaal neer. Hoe knap is het om dit personage bijna 2 uur lang zo geweldig te spelen? ‘Heel knap’ is een understatement. Callas is een vrouw die heeft geleerd om hard te zijn. Divagedrag is compleet verweven met haar leven. Ze is iemand die vroeger voor ‘dik en lelijk’ werd uitgemaakt, iets wat haar uiteraard heeft gevormd.
,,Zelf geef ik op een totaal andere manier les dan Maria Callas”, vertelde Douwes in een eerder interview. ,,Ik geloof in opbouwende kritiek en het stimuleren van iemands persoonlijkheid. Callas gaf les zoals de oude garde dat deed en dat zorgt in dit toneelstuk voor heel komische momenten. De directheid en de vaak botte, maar eerlijke opmerkingen van Callas, zorgen voor een prachtige balans tussen de humor en dramatiek. En dat is de kracht van het succes van dit toneelstuk.”
Het is alweer 13 jaar geleden dat Douwes het stuk Masterclass voor het eerst speelde. Met nog 13 jaar meer ervaring slaagt ze er in de rol nog meer bagage te geven dan voorheen. Wat waarschijnlijk het meest beklijft zijn de flashbacks van Callas naar haar tragische verleden. De vrouw die heeft geleerd een masker op te zetten, een masker van ‘Zie mij eens sterk en hard zijn’. Wie verder kijkt dan dat, ziet een kwetsbare vrouw, die er juist alles aan doet om die kwetsbaarheid te verbloemen. De criticaster kan zeggen dat er iets te weinig zang in het stuk voorkomt. Het gedeelte voor de pauze waar Douwes zingt is adembenemend en ook het stuk van de tenor is indrukwekkend. En ondanks flinke kritiek van Callas, mogen de zangstemmen van Sophie en Sharon er zeker ook wezen. Wie positiever kijkt, zal juist beamen dat het acteerwerk al genoeg zeggingskracht heeft. Daar is niet per se veel zang bij nodig. Al met al is het een voorstelling die van begin tot eind weet te boeien. Al was het alleen al door het fenomeen Pia Douwes.
